Literatka kawy.

Nadszedł październik a wraz z nim wysyp nowości książkowych. W tym miesiącu na półkach sklepowych pojawi się długo wyczekiwana (i szumnie zapowiadana) powieść Olgi Tokarczuk, pierwszy, niewydany dotąd tomik Wisławy Szymborskiej, monumentalna praca ubiegłorocznej laureatki Bookera oraz Kroniki Boba Dylana. A to zaledwie niewielka część wszystkich intrygujących nowości.

Zapraszam do zapoznania się z moim niezwykle subiektywnym wyborem.

PROZA POLSKA

Gniew
Zygmunt Miłoszewski
Wydawnictwo W.A.B.
planowana data premiery: 7 października

Po „Uwikłaniu" i „Ziarnie prawdy" zapowiadamy „Gniew", długo oczekiwany finał kryminalnej trylogii z prokuratorem Teodorem Szackim! „Gniew" to pożegnanie z Szackim, jednym z najbardziej znanych bohaterów kryminalnych w Polsce, dostrzeżonym i docenionym na świecie. Co potwierdzają recenzje i wyróżnienia dla kolejnych wydań książek Zygmunta Miłoszewskiego za granicą.
„Wyobraźcie sobie dziecko, które musi się chować przed tymi, których kocha” – pierwsze zdanie nowej powieści Zygmunta Miłoszewskiego mogłoby być jej mottem. Tą najbardziej mroczną i duszną ze swoich powieści autor zamyka trylogię o prokuratorze Teodorze Szackim, który po kolejnej życiowej rewolucji przeprowadził się do Olsztyna, aby w najtrudniejszym w karierze śledztwie zmierzyć się z problemem przemocy domowej.
Cztery lata po wydarzeniach z „Ziarna prawdy", Szacki mieszka w Olsztynie, gdzie w końcu odnalazł swoje miejsce na ziemi. Paskudna jesienna pogoda i trudne relacje między nową partnerką i dorastającą córką zajmują go bardziej niż kolejne błahe śledztwa. Do czasu.
„Gniew" to kryminał, w którym tłem do zagadki kryminalnej jest ważny problem społeczny i wnikliwy (a dzięki ironicznemu stylowi Miłoszewskiego tyleż wnikliwy, co zgryźliwy) portret Polski, ukazany przez pryzmat kolejnego miasta w naszym kraju. W tym wypadku czerwonego od pruskiej cegły Olsztyna. Trzymając się zasad gatunku, autor zmienia reguły gry z czytelnikiem i sprawia, że zamiast zastanawiać się, kto zabił, próbujemy zgadnąć, kto i dlaczego został zabity.

Szum
Magdalena Tulli
Znak
planowana data premiery: 8 października

Najnowsza powieść jednej z najwybitniejszych polskich pisarek. Naznaczona emocjonalną intensywnością historia kobiety, próbującej przełamać towarzyszące jej od zawsze poczucie wyobcowania i poszukującej porozumienia z matką, z którą zawsze łączyły ją trudne relacje.
To najodważniejsza, najbardziej osobista książka Magdaleny Tulli. Autorka odkrywa w niej uniwersalną prawdę o kondycji ludzkiej, w którą wpisany jest pierwiastek obcości, niedostosowania, a także dojmująca potrzeba wzajemnego zrozumienia i wybaczenia.

Szara lotka
Eustachy Rylski
Wielka Litera
planowana data premiery: 8 października

Nowa książka jednego z najwybitniejszych polskich prozaików. Dziewięć opowiadań – nowych i najsłynniejszych, dziewięć całkiem różnych opowieści. W każdym anegdota jest tylko punktem wyjścia, pretekstem do przekazania czegoś istotniejszego, ulotnego, niepokojącego i zdumiewającego. Autor w ironiczny i bezwzględny sposób rozprawia się ludzką naturą. Pisze o lękach i rozczarowaniach, pragnieniach i głębokiej samotności. O tym, że z perspektywy złych i dobrych lat wszystko może wyglądać inaczej, bo względność wpisana jest w nasze istnienie. Wreszcie pokazuje bezbronność człowieka wobec tajemnicy śmierci, przemijania i nieuchronności losu. Tak jak w tytułowej opowieści o setkach lat istnienia bałtyckiego rodu Skodych, który z dnia na dzień zmiotła eksplozja i ostatnim z nich, chłopcu – jak chce legenda – przemienionym w żurawia.

Księgi Jakubowe
Olga Tokarczuk
Wydawnictwo Literackie
planowana data premiery: 22 października

Rok 1752. Do Rohatyna na Podolu przybywają kasztelanowa Katarzyna Kossakowska i towarzysząca jej poetka Elżbieta Drużbacka. Jednym z gości na powitalnej kolacji jest miejscowy proboszcz Benedykt Chmielowski, autor pierwszej polskiej encyklopedii. Ksiądz i poetka, osoby rozmiłowane w księgach, szybko znajdują wspólny język – rozpoczynają rozmowę, którą później kontynuować będą w listach. Nieco później, także na Podolu, pojawia się młody, przystojny i charyzmatyczny Żyd - Jakub Lejbowicz Frank. Tajemniczy przybysz z odległej Smyrny zaczyna głosić idee, które szybko dzielą społeczność żydowską. Dla jednych heretyk, dla innych zbawca już niebawem ma wokół siebie krąg oddanych sobie uczniów, zaś wywołany przezeń ferment może odmienić bieg historii.

Niemal tysiąc stron, kilkadziesiąt wątków i postaci — Księgi Jakubowe imponują literackim rozmachem, wielością poziomów i możliwych interpretacji. Olga Tokarczuk pełnymi garściami czerpie z tradycji powieści historycznej, poszerzając jednocześnie jej granice gatunkowe. Z ogromną dbałością o szczegóły przedstawia realia epoki, architekturę, ubiory, zapachy. Odwiedzamy szlacheckie dwory, katolickie plebanie i żydowskie domostwa, rozmodlone i zanurzone w lekturze tajemniczych pism. Na oczach czytelników pisarka tka obraz dawnej Polski, w której egzystowały obok siebie chrześcijaństwo, judaizm, a także islam. Księgi Jakubowe to nie tylko powieść o przeszłości. Można ją czytać również jako refleksyjne, momentami mistyczne dzieło o samej historii, jej zakrętach i trybach, które decydują o losach całych narodów. To właśnie w połowie XVIII wieku, u progu Oświecenia i przed rozbiorami, wybitna pisarka poszukuje odpowiedzi na pytania o dzisiejszy kształt naszej części Europy.

Sowa, córka piekarza
Marek Hłasko
Agora
planowana data premiery: 24 paździenika

„Sowa, córka piekarza” to ostatnia wydana za życia powieść Marka Hłaski, nawiązująca do czasów stalinizmu w Polsce. Pierwotnie miała nosić tytuł „Pójdź za nim przez dolinę” (cytat z Biblii). Pisarz pracował nad tym utworem parę lat, wielokrotnie go przerabiając i dopracowując. Przez długie lata był prawie nieznany, choć owiany legendą. Książka ukazała się pierwszy raz w 1974 roku w Londynie nakładem Polskiej Fundacji Kulturalnej.
W Polsce utwór ten wydrukowano dopiero w 1983 roku w tzw. drugim obiegu nakładem warszawskiej oficyny In Corpore.

Tego samego autora:

Zbiór opowiadań

PROZA ZAGRANICZNA

Kroniki. Tom I
Bob Dylan 

Wydawnictwo Czarne
planowana data premiery: 8 października

Kiedy na przełomie lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych zaczynał swoją przygodę, amerykańska scena muzyczna była dosyć monotonna. Popularne stacje radiowe nadawały piosenki łatwe i przyjemne. Słuchacze dopiero czekali na rewolucję, nową energię i nowe życie. Dylan nie chciał być rewolucjonistą, ale i nie wpisywał się w promowany przez radio nurt muzyki popularnej. Robił swoje, nie przejmując się, że – jak mu się zdawało – nie ma szans na komercyjny sukces. Muzykę folkową uważano wtedy za coś gorszego: trochę prostacka, trochę wstydliwa. Ale Dylan chciał ją grać – i żeby grać, porzucił dom, rodzinę i wyruszył do Nowego Jorku – miasta legendy i mekki artystów.
Kroniki to zapis pierwszych muzycznych doświadczeń i niezwykłych spotkań, które zapoczątkowały karierę jednego z najważniejszych artystów XX wieku.

Wszystko, co lśni
Eleanor Catton

Wydawnictwo Literackie
Planowana data premiery: 9 października

Lata 60. XIX wieku, Nowa Zelandia. Na wyspie wybucha gorączka złota. Szkot Walter Moody to jeden z tych śmiałków, którzy przybywają do miasta Hokitika skuszeni wizją bogactwa. Tuż po zejściu na ląd jest świadkiem dziwnego zgromadzenia. Dwunastu mężczyzn spotyka się w tajemnicy w palarni jednego z hoteli, by przedyskutować sprawę serii niewyjaśnionych zdarzeń. Kilka dni wcześniej bez śladu zaginął pewien młody bogacz, który zamieniał w złoto wszystko, czego się tknął. Na drodze prowadzącej do Hokitika znaleziono nieprzytomną prostytutkę, która próbowała odebrać sobie życie. A w chacie poszukiwacza złota, który zapił się na śmierć, niespodziewanie znaleziono wielką fortunę... Wkrótce okaże się, że losy wszystkich mężczyzn, biorących udział w sekretnej naradzie, są ze sobą w dziwny sposób powiązane. Każdy z nich ma swoją opowieść, swoje grzechy i sekrety. Każdy z nich przybył do Nowej Zelandii z innego zakątka globu, aby zdobyć fortunę. Złoto jednak ma to do siebie, że zawsze jest go za mało.
Wszystko, co lśni to epicka opowieść z czasów gorączki złota w Nowej Zelandii – o poszukiwaniu szczęścia, marzeniach i przeznaczeniu zapisanym w gwiazdach. Jest to także popis ogromnego talentu Eleanor Catton. Młoda pisarka niczym zegarmistrz stworzyła ze swej książki doskonale działający mechanizm, w którym każda z kilkudziesięciu postaci ma swoje miejsce i zadanie do wykonania. Mistrzowsko połączyła wątki historyczne i sensacyjne, przygodę rodem z Dzikiego Zachodu i kryminalną zagadkę. Takie książki zdarzają się niezwykle rzadko! Wszelkie laury i pochwały, jakie spływają na pisarkę, są w pełni zasłużone, a porównania choćby do Imienia róży wcale nie przesadzone.

Czy zawsze będziesz mnie kochać?
Carol Joyce Oates
Wydawnictwo W.A.B.
planowana data premiery: 21 października

22 niepokojące opowiadania jednej z najpopularniejszych amerykańskich autorek. Joyce Carol Oates jest co roku wymieniana pośród przypuszczalnych kandydatów do Nagrody Nobla. Potrafi zdemaskować ludzką naturę tak, że robi się „niewygodnie”.
To, co ludzie ukrywają latami, z gracją wyciąga na światło dzienne. Specjalizuje się w ostrej krytyce społecznej, obnażaniu ludzkich tajemnic, uwiedzeń, kazirodztwa, przemocy czy gwałtu.

 
Mezopotamia
Serhij Żadan

Wydawnictwo Czarne
planowana data premiery: 27 października

„Cyrk przypominał Reichstag po szturmie: wszyscy mieli radosne twarze, ale pomieszczenie w sposób oczywisty wymagało remontu. Zimne korytarze, kobiety w futrach, koniak w bufecie i zwierzęta Mezopotamii na ponurej arenie” – ten cytat z najnowszej książki Serhija Żadana mógłby być znakomitym opisem jego najnowszej powieści i błyskotliwą metaforą poplątanych życiorysów bohaterów. To bliżsi i dalsi znajomi z jednego miasta, doświadczeni przez los, przytłoczeni codziennością, spętani własnymi słabościami i ambicjami, którzy piją, biją się i szukają spełnienia, będącego namiastką wyższych uczuć. Mezopotamia to wspaniała, pełnokrwista ballada o miłości, której nikt się nie spodziewa i która niczego nie zmienia. Znakomicie napisana, głęboko zanurzona w ukraińskiej rzeczywistości, balansująca na krawędzi pomiędzy brutalnością a kruchością, pomiędzy uczuciem a pożądaniem.

POEZJA

Czarna piosenka
Wisława Szymborska
Znak
planowana data premiery: 7 października

„Czarna piosenka” to tomik, który miał być debiutem Wisławy Szymborskiej, ale nigdy nie został wydany. Prawdopodobnie wstrzymała go cenzura, bo w takim kształcie nie mógł się wówczas ukazać. Niektóre z wierszy publikowane były w czasopismach literackich, zaledwie kilka z nich poetka włączyła później do wydań książkowych. W roku 1970 Adam Włodek podarował jej na urodziny niezwykły prezent – zebrał wszystkie jej wiersze z lat 1944–1948, przepisał na maszynie i opatrzył komentarzami, a następnie wręczył wraz z listem: „Kochana Wisełko…”. Prezent ten przechowywany był przez całe lata i dopiero w roku 2014, opatrzony wstępem Joanny Szczęsnej, trafia do rąk czytelników poezji Wisławy Szymborskiej.
„Czarna piosenka” to tomik, który miał być debiutem Wisławy Szymborskiej, ale nigdy nie został wydany. Prawdopodobnie wstrzymała go cenzura, bo w takim kształcie nie mógł się wówczas ukazać. Niektóre z wierszy publikowane były w czasopismach literackich, zaledwie kilka z nich poetka włączyła później do wydań książkowych. W roku 1970 Adam Włodek podarował jej na urodziny niezwykły prezent – zebrał wszystkie jej wiersze z lat 1944–1948, przepisał na maszynie i opatrzył komentarzami, a następnie wręczył wraz z listem: „Kochana Wisełko…”. Prezent ten przechowywany był przez całe lata i dopiero w roku 2014, opatrzony wstępem Joanny Szczęsnej, trafia do rąk czytelników poezji Wisławy Szymborskiej.

Tej samej autorki:

Błysk rewolwru

Noce waniliowych myszy. Wybór wierszy
Charles Bukowski
Noir sur Blanc
planowana data premiery: 16 października

Wybór poezji Charlesa Bukowskiego, opracowany przez Tadeusza Nyczka, który swój wstęp do tej książki zatytułował „Poezje starego świntucha”. Gratka dla miłośników Bukowskiego, tego lirycznego „literackiego rozrabiaki”.

Asymetria
Adam Zagajewski
wydawnictwo a5
planowana data premiery: 16 października

Na "Asymetrię" składają się wiersze pełne przestrzeni, powietrza i słońca, odwołujące się do pamięci ludzi i miejsc. Miejsc przywołanych jak pocztówki z wakacji i miejsc ważnych, jak miasto urodzenia. To również zbiór pełen wspomnień o ludziach ( niektóre już znamy, np. wiersz poświęcony Ruth Buczyńskiej) i wzruszających szkiców do portretu rodziców.

Czas i przesłona
Krystyna Dąbrowska
Znak
planowana data premiery: 22 października

Krytycy piszący o nagrodzonym tomiku „Białe krzesła” podkreślali świeżość tych wierszy, które zaskakują humorem i rzutkością. W nowym tomie „Czas i przesłona” jeszcze wyraźniej niż w książkach poprzednich uderza dar obserwacji, uważnego przyglądania się światu: i temu egzotycznemu (wiersze są zapisami z podróży do Gruzji, Tel Awiwu, Brooklynu, wyprawy na szczyt Etny), i temu położonemu najbliżej nas – gdy poetka obserwuje owdowiałego sąsiada czy przytacza opowieść o wymianie okien u starej kobiety. Istotą spojrzenia Dąbrowskiej jest nie tylko niezwykłe uwrażliwienie na kolory, zapachy i różnorodność świata, ale przede wszystkim czułość i empatia, z jaką pisze o spotykanych ludziach. W tle rysowana jest delikatnie sytuacja liryczna – świat ten oglądany jest zawsze z kimś bliskim i relacja z owym „ty” podlega subtelnym przekształceniom pod wpływem wspólnie oglądanych krajobrazów i sytuacji.

Wyręka
Jarosław Mikołajewski
Wydawnictwo Literackie
planowana data premiery: 23 października

Ponad pięćdziesiąt nowych wierszy Jarosława Mikołajewskiego – jednego z najbardziej cenionych polskich poetów współczesnych
Przyszłość zapisaną w przeszłości można znaleźć nie tylko w dziełach sztuki, ona tkwi w codziennych zdarzeniach. Wszystko zależy od tego, kto tę przeszłość czyta. Jarosław Mikołajewski umie przeszłość odnaleźć w epizodach, gestach z pozoru błahych. Sen ojca, oderwane skrzydło motyla mogą mieć dla zrozumienia własnego losu i istnienia – jak pokazuje autor – zasadnicze znaczenie.
Nowy tom Wyręka niesie ogromny ładunek emocji – od rozpaczy do beztroski, od pobłażliwego uśmiechu po grymas przerażenia – nieraz w jednym niedługim tekście. Poeta w sobie tylko znany sposób łączy głębię refleksji z naturalnym, mocnym językiem, stapiając te elementy we frazy, od których trudno się uwolnić.
Jarosław Mikołajewski to poeta, który staje się przewodnikiem prowadzącym przez filozoficzne pytania i myśli tak, że nie czujemy ich ciężaru, traktujemy je jak swoje, pierwsze. Świetnie, że jest ktoś, kto kontynuuje tradycję poezji kojarzoną u nas z Wisławą Szymborską, poezji czystej, ale błyskotliwej i autoironicznej; świadomej, ale niehermetycznej.

REPORTAŻ

Czasy secondhand. Koniec czerwonego człowieka
Swietłana Aleksijewicz

Wydawnictwo Czarne
planowana data premiery: 8 października

Nie sposób go z nikim pomylić, choć jest podobny i zarazem niepodobny do reszty ludzkości. Ma własny słownik i doskonale wie, co jest dobre, a co złe. Paszport radziecki przechowuje jako najcenniejszy skarb. Homo sovieticus.
Nie umarł wraz z upadkiem imperium, za to musiał stawić czoła nowej rzeczywistości, gdy wbrew przewidywaniom Marksa po socjalizmie nastąpił kapitalizm, ojczyznę zastąpił supermarket, a władzę przejęli handlarze i cinkciarze. Wiecznie żywy, chętnie opowiada o swoich bohaterach i męczennikach, o nadziejach i rozczarowaniach, o złości, frustracji i zderzeniu z rzeczywistością. To z tych opowieści, domowych i osobistych składa się nowa niezwykła książka wybitnej białoruskiej autorki, wymienianej w gronie kandydatów do Nagrody Nobla. Swietłana Aleksijewicz po raz kolejny oddaje hołd zwykłemu człowiekowi, którego losy przeplatają się z Historią.

Rumun goni za happy endem
Bogumił Luft 

Wydawnictwo Czarne
planowana data premiery: 15 października 

Rumunia i Mołdawia – dwa kraje na marginesie Europy. Postsowieckie dziedzictwo, walka z kompleksami, wielonarodowa tradycja i skomplikowane stosunki z sąsiadami oraz raczej nieodwzajemniona sympatia do Polski.
Rumun goni za happy endem to wielowątkowa opowieść o spotkaniu dwóch dużych narodów – Polski i Rumunii – oraz próbującej ich dogonić Mołdawii. Ponad trzydzieści lat osobistych przeżyć, spotkań i doświadczeń, które stały się udziałem autora – dziennikarza, publicysty i dyplomaty, ambasadora RP w Rumunii i Mołdawii – zaowocowały piękną, bardzo osobistą opowieścią o krajach wciąż mało w Polsce znanych. Reportaż przeplata się tu ze wspomnieniami, a esej historyczny z analizą polityczną sytuacji na rumuńskim pograniczu Europy. To także zawiła, często dramatyczna historia Republiki Mołdawii, która nie może sobie poradzić z postsowieckim dziedzictwem, zapatrzonej w wielką siostrę Rumunię, która z kolei wciąż walczy o historyczny sukces.

Indie Spółka z o.o.
Joanna Irzabek
Dom Wydawniczy PWN
planowana data premiery: 27 października

Indie stoją w rozkroku między XXI wiekiem a głębokim średniowieczem. Są krajem wielkich ambicji i groźnych frustracji. Gandhi jest nadal wielkim autorytetem, ale do głosu dochodzą ci, dla których ważniejszy jest – rządzący dziś Gudźaratem idol klasy średniej – Narendra Modi.

To właśnie nowa klasa średnia jest przyszłością Indii – na razie to tylko 25 procent społeczeństwa, ale do 2025 roku jej szeregi wzrosną do 600 milionów. Już teraz przeciętny Hindus to żądny dobrobytu 25-ciolatek, który chce się szybko wzbogacić.

O czym marzy? Na co wydaje zarobione pieniądze? Czy jest religijny? Na kogo zagłosuje w najbliższych wyborach? Kim dla niego jest kobieta i jaką powinna pełnić rolę? A to właśnie głos kobiet jest teraz w Indiach tak wyraźnie słyszalny! Hinduski kształtują oblicze współczesnych Indii prowokując zmiany, sięgają po władzę polityczną, anulują zaaranżowane jeszcze w kołysce małżeństwo. W ten sposób wykorzystują postawę milczącego posłuszeństwa.

Autorka przemawia głosem samych Hindusów, pokazuje zmiany i nadejście nowej ery.

Bolszewicy i apostołowie. Osiem portretów
Sylwia Frołow

Wydawnictwo Czarne
planowana data premiery: 29 października

Bolszewicy i apostołowie to osiem fascynujących życiorysów i osiem postaci, które wywarły istotny wpływ na dzieje dwudziestowiecznej Rosji. Ich dzieje to opowieść o walce, polityce, rewolucji, miłości, wierze, bólu i śmierci. A ponad nimi tragiczne pytanie: „Czy było warto?”. Wielki pisarz Maksym Gorki, który stał się człowiekiem instytucją. Bracia Aleksander i Włodzimierz Uljanowowie, którzy byli niczym awers i rewers tej samej monety. Mikołaj II, czyli Hiob zasiadający na tronie cara. Aleksander Parvus – czerwony kapitalista, który kupił rewolucję. Borys Sawinkow, terrorysta i romantyk. Maria Spiridonowa, która stała się świętą pośród rewolucjonistów. I Aleksandra Kołłontaj – apostołka miłości, chcąca udowodnić kobietom, że w niczym nie są gorsze od mężczyzn.
Stali po przeciwnych stronach rosyjskiej barykady. „Rewolucjonista i wstecznik, ofiara i kat, zdrajca i zdradzony” – jak pisał Joseph Conrad. Zasługują na pamięć, abyśmy mogli z tej pamięci wyciągać wnioski na przyszłość.

DIARYSTYKA / WSPOMNIENIA / ROZMOWY

Dzienniki 1951
Agnieszka Osiecka
Prószyński i S-ka
planowana data premiery: 7 października

Agnieszka Osiecka prowadziła zapiski całe życie. Miała tak wielką potrzebę opisywania rzeczywistości, że gdy nie miała przy sobie „dziennikowego zeszytu”, zapisy pojawiały się w jakimś podręcznym notesie. Widać to w oddawanym do rąk Czytelników II tomie „Dzienników”.

Jest rok 1951, w Polsce panuje stalinizm, Agnieszka ma prawie 15 lat i jest w klasie przedmaturalnej. Należy do ZMP, ale żyje pełnią życia nastolatki: koleżeńskie zwierzenia i intrygi, miłości, sport; przeżywa też rozstanie rodziców i snuje wiele nad wiek dojrzałych rozważań o filozofii, religii, o… życiu.
„Dzienniki” to klucz do poznania Agnieszki Osieckiej oraz korzeni jej twórczości.

Rozmowy
Jerzy Illg
Znak
planowana data premiery: 22 października

Zbiór rozmów Jerzego Illga z zaprzyjaźnionymi poetami i artystami – a zarazem autorami Znaku – ukazuje się z okazji jubileuszu 55-lecia Wydawnictwa. Powstawały one na przestrzeni prawie trzydziestu lat – w czasie uroczystości noblowskich w Sztokholmie, ale też w Berkeley i Krakowie, Paryżu i Warszawie, Katowicach i Florencji.
Serdeczne i szczere rozmowy układają się w niezwykłą lekcję historii literatury (nie tylko polskiej). Zamiast suchej podręcznikowej formy – zabawna anegdota, zamiast encyklopedycznej noty biograficznej – osobiste wspomnienie, z którego wyłania się mniej znany, prywatny portret bohatera.

„Rozmowy” pokazują, jakim szczęściem może być spotykanie interesujących ludzi –
obcowanie z nimi przywraca wiarę w porządek świata. A jako że wielkość często idzie w parze z poczuciem humoru, czytelnik będzie miał także sporo okazji do uśmiechu.

W książce, poprzedzonej wstępem Tadeusza Sobolewskiego, znajdują się fotografie z prywatnego archiwum autora.

Dziennik tom 2
Julia Hartwig
Wydawnictwo Literackie
planowana data premiery: 23 października

Drugi tom dziennika jednej z najwybitniejszych poetek polskich jest pod każdym względem kontynuacją tomu pierwszego. Julia Hartwig posługuje się formą dziennika, czasem mieszcząc się w granicach gatunku, kiedy indziej znacząco je przekraczając. Publicystyka, lektury, muzyka i malarstwo, aktualne zapiski i refleksje przeplatają się ze wspomnieniami oraz sylwetkami przyjaciół i bliskich.
W książce odnajdziemy m.in. wątek przyjaźni z Miłoszem, Wajdą i Lutosławskim, słowo o Izaaku Celnikierze i Wisławie Szymborskiej. Poetka wspomina też swoje rozmowy z Leszkiem Kołakowskim oraz podróże do Francji, Włoch, Niemiec, Stanów Zjednoczonych i Holandii.

Mrożek w odsłonach . 39 opowieści z różnych miejsc i czasów
Wydawnictwo Literackie
planowana data premiery: 23 października

Mrożek w odsłonach to opowieści i ułamki wspomnień, z których wyłania się postać człowieka o niespożytym poczuciu humoru, zawsze ironicznego wobec swojej pozycji komentatora rzeczywistości. Mrożka, który nie znosił Krupniczej 22, nosił przykrótki płaszczyk, wstydził się dziewcząt, gotował makaron z mięsem dla Witolda Gombrowicza, z Gustawem Herlingiem-Grudzińskim spędził sylwestra w Neapolu, z Beckettem pomilczał przy irlandzkiej whisky, dbał o wąsy i za pomocą kombinerek rozprawiał się z homarem.
O swoich, zawsze unikalnych i niezapomnianych, spotkaniach z Mrożkiem opowiadają koledzy po piórze, współpracujący z nim przy realizacji jego sztuk reżyserzy i aktorzy, wydawcy jego dzieł, przez lata śledzący jego karierę dziennikarze, fotograficy, dzięki którym powstały jego najsłynniejsze portrety; wreszcie przyjaciele, znajomi i towarzysze najróżniejszych życiowych wydarzeń.

Największe szczęście, największy ból. Jarosława Mikołajewskiego rozmowy z Julią Hartwig
Jarosław Mikołajewski
wydawnictwo a5
planowana data premiery: 24 października

Nowa książka Julii Hartwig to zbiór rozmów, jakie na przestrzeni kilkunastu lat przeprowadził z Poetką Jarosław Mikołajewski. Na tom "Największe szczęście, największy ból" składa się również wspomnienie Julii Hartwig o Józefie Czechowiczu.
Jarosław Mikołajewski we wstępie do książki pisze: „Choć od ćwierćwiecza czytam regularnie wszystkie nowości Julii, nie zawsze nadaję moim wrażeniom formę omówienia. Częściej z nią o nich rozmawiam. Wolę to od recenzji, bo – prócz radości spotkania – podczas rozmów dowiaduję się wiele o doświadczeniu, które należy do prehistorii wiersza. O życiowej przygodzie poetki. Cenię sobie to, co mi powie na poziomie wyrażalnej biografii, i to, co wyzna o samopoczuciu, o stosunku do ludzi i świata. O tym, jak zmieniają się jej relacje z pejzażem i snem. Nie dziwię się nawet, że tyle o sobie mi mówi. W przyjaźni wydaje się naturalne rozmawiać głębiej i precyzyjniej, poza granicą oczywistości. Tym, co wciąż mnie zdumiewa, jest życiowa miłość, z jaką ogarnia tak wiele dobra i tak wiele cierpienia, które ją dotknęło. Logos, z jakim łączy ze sobą szczęście i ból, nie nazywając ich napięć sprzecznością. Więcej chyba nie jest dane poecie.”

HISTORIA

Kolos
Niall Ferguson
Wydawnictwo Literackie
planowana data premiery: 2 października

Niall Ferguson jak zwykle nie poddaje się politycznej poprawności. W "Kolosie" raz jeszcze dowodzi, jak pozytywnym zjawiskiem dla świata może być imperium – zwłaszcza, gdy jest to mocarstwo szerzące idee wolności. Tym razem ma na myśli jak najbardziej aktualne imperium amerykańskie.
"Kolos", kolejny światowy bestseller Fergusona, to pełen ciekawych wniosków wykład historyka o dziejach amerykańskiej superpotęgi, od początków jej budowy w dziewiętnastym stuleciu po czasy obecne, jak i oparty o tę wiedzę manifest, wzywający Amerykanów do pogodzenia się z imperialną rolą i wzięcia odpowiedzialności za budowę współczesnego świata. Niall Ferguson z równą sprawnością wykazuje zakłamanie Stanów Zjednoczonych, miejscami wbijając szpile w amerykańskie ego, jak i prowokuje do myślenia inne narody.

 
Zdarzyło się
Włodzimierz Kalicki
Znak / Agora
planowana data premiery: 22 października

„Zdarzyło się” to książka niezwykła. Włodzimierz Kalicki przez lata tworzył swoją prywatną kronikę dziejów świata, wyszukując na przestrzeni stuleci, a nawet tysiącleci wydarzenia interesujące, przełomowe i dramatyczne – i opisując je tak, jak nikt przed nim tego nie zrobił. Autor tej przedziwnej kroniki wykreował nieistniejący dotychczas gatunek literacki: krótki, gorący reportaż z przeszłości – barwny jak kalejdoskop, wciągający jak kryminał w odcinkach.

„Zdarzyło się” to podróż przez epoki i kontynenty – od czasów starożytnych bitew poprzez głośne zamachy i katastrofy po upadki reżimów końca dwudziestego stulecia. Ten zbiór fascynujących opowieści składa się na niepowtarzalny kalendarz wszechczasów. Można go otwierać na bieżącej – lub zupełnie przypadkowej – dacie, czytać od początku do końca, odnajdować w indeksie poszukiwanego bohatera. Efekt jest ten sam – od lektury nie można się oderwać.

Zebrane w jednym tomie teksty te uświadamiają, jak pasjonująca i bliska nam może być historia. Trzeba tylko umieć ją opowiedzieć.

 Tego samego autora:

Powrót do Sulejówka

SZTUKA

Zatańczą ci, co drżeli. Polska sztuka krytyczna
Karol Sienkiewicz

Karakter
Planowana data premiery: 6 października

Brawurowa opowieść o grupie najbardziej znanych dziś polskich artystów, którzy wchodzili w świat sztuki na początku lat 90. Bohaterami książki, której akcja toczy się w Warszawie, a także w Budapeszcie, Kairze, Sopocie i Wenecji, są m.in.: Zbig¬niew Libera, Katarzyna Kozyra, Paweł Althamer, Artur Żmijewski. Karol Sienkiewicz opowiada o ich artystycznej działalności, pokazując nie tylko postawy i twórczość, ale także realia społeczne i obyczajowe zmieniającej się w oka mgnieniu Polski. Bardziej od dzieł sztuki interesują go wydarzenia, których sztuka była bohaterem lub sprawcą, i sposób, w jaki artyści określali się wobec rzeczywistości i kształtowali dyskusję. Odsłania też okoliczności powstania wielu głośnych dzieł, takich jak Piramida zwierząt czy Lego. Obóz koncentracyjny. Ta prowadzona ze swadą i dowcipem opowieść zachowuje nerw i rytm czasu zmian.

Elegantki. Moda ulicy lat 50. I 60. XX wieku
Agnieszka L. Janas
Wydawnictwo BOSZ
planowana data premiery: 22 października

Agnieszki L. Janas to pierwsza publikacja o fenomenie polskiej mody lat 50. i 60. oglądanym przez pryzmat codziennego życia. To pełen urokliwych wspomnień zapis z podróży w czasie z modą w tle. Bohaterki Elegantek różni wiele: miejsce zamieszkania, status społeczny, zawód, poziom popularności. Pochodziły z różnych środowisk, były wśród nich arystokratki, przedstawicielki inteligencji, a także córki rzemieślników czy zamożnych chłopów. Łączyło je jedno – miłość do mody i potrzeba eleganckiego, estetycznego wyglądu.
Autorka pyta je o to, czym żyła wówczas Polska oraz na czym polegała elegancja w tych niełatwych czasach. Książka staje się wehikułem , pozwalającym poznać życie bohaterek, które na przekór niesprzyjającym realiom były prawdziwymi elegantkami: Ewy Wiśniewskiej, Jadwigi Mazurek, Ewy Opackiej, Krystyny Mazurówny, Eleonory Siedleckej, Elżbiety Janas, Beaty Tyszkiewicz, Jolanty Plenzner, Moniki Dzienisiewicz-Olbrychskiej, Marii Jarosek, Teresy Tomaszewskej-Jakuczyn, Emilii Modrzejewskej, Ewy Marii Morelle.
Jak wówczas radziły sobie Polki i jak wyglądały ich garderoby? Czy interesowały się modą i skąd czerpały inspiracje? Czy w ogóle o niej myślały? Na te i inne pytania odpowiadają bohaterki książki!

Oto sztuka polskiego plakatu
Dorota Folga-Januszewska
Wydawnictwo BOSZ
planowana data premiery: 29 października

Polski plakat– jedno z najlepiej rozpoznawanych pojęć sztuki XX wieku, fenomen skutecznego połączenia przeciwieństw: wieloznaczności i czytelności, metafory i prostoty, artystycznej ścieżki i skutecznej reklamy. Rezultat trwających przez stulecia przemian w komunikacji obrazem, przemian mówiących wiele o specyfice polskiej kultury, której istotą było i jest godzenie sprzeczności.
Album przedstawia dzieje tej dziedziny twórczości. Autorki poszukują jej korzeni m.in. w rozpowszechnieniu w XVI wieku form grafiki i druku, ukazują interesujące przykłady „protoplakatów” należących do arcydzieł grafiki polskiej XVII–XVIII wieku, zwracają uwagę na narodziny nowych technik reprodukcyjnych wykorzystywanych przez artystów w XIX wieku oraz na zmianę sytuacji w sztukach plastycznych od czasu rozpowszechnienia fotografii. Powstaje w ten sposób historyczny kontekst, z którego wyrasta kształtowana przez malarzy, architektów, designerów i grafików sztuka plakatu, stająca się pod koniec XIX i w pierwszej połowie XX wieku polską specjalnością. Na tym tle polska szkoła plakatu lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych ubiegłego stulecia, powołanie pierwszego na świecie Muzeum Plakatu, powstanie silnego ośrodka kształcącego artystów i międzynarodowa renoma tej dziedziny – widziane są jako naturalna konsekwencja wcześniejszych procesów artystycznych. Książkę zamyka refleksja na temat współczesnej roli plakatu, jego wszechobecności (plakat internetowy), kodyfikacji języka komunikacji wizualnej i nowych trendów obecnych wśród najmłodszego pokolenia twórców – plakatu autorskiego, unikatowego, poetyckiego, często rezygnującego z czytelnego komunikatu.

Opisy książek oraz zdjęcia okładek pochodzą ze stron wydawnictw oraz empik.com